12.000 χρόνια καπνού

του Χρήστου Ζαμπούνη

 

Το 1947, στο βιβλίο του «Σαβουάρ Βιβρ» ο Κώστας Ζουμπουλίδης έγραφε: «Μη καπνίζετε σε δωμάτιο αρρώστου, εκτός αν καπνίζει εκείνος». Εβδομήντα χρόνια αργότερα, η αλλαγή των ηθών είναι τόσο ραγδαία, ώστε, όπως σημειώνει σ’ ένα άλλο βιβλίο ο Nicholas Clayton: «Μπορείς να ζητήσεις τα πάντα από έναν μπάτλερ, εκτός από σταχτοδοχείο (σ.σ.: «A Butler’s Guide to Table Manners»). Πώς, όμως, φθάσαμε έως εδώ; Πώς από το να καπνίζει κανείς ανενόχλητος όποτε ήθελε και όπου ήθελε, καταλήξαμε να δακτυλοδεικνύουμε όποιον καπνίζει δημοσίως ως ένα θλιβερό εξαρτημένο άτομο παρά ως μία λαμπερή προσωπικότητα που απολαμβάνει το πάθος της; Πώς από την όχι και τόσο μακρινή εποχή, όταν θαυμάζαμε την Μελίνα Μερκούρη ή τον Νίκο Κούρκουλο που άναβαν τσιγάρο και η οθόνη «καιγόταν», μετατραπήκαμε σε λογοκριτές κάθε εικόνας που περιέχει καπνό;

Όπως οι περισσότερες μεταπολεμικές μόδες, η αντικαπνιστική υστερία μάς έρχεται από την Αμερική. Εκεί, ένα πρωί, ύστερα από 12.000 χρόνια μακάριας εισπνοής των φύλλων καπνού από τους Ινδιάνους και 500 ετών βιομηχανικής εξελίξεως σε προϊόντα καπνού (τσιγάρο, πούρο, πίπα) από τον πολιτισμένο κόσμο, μία ομάδα οπαδών της υγιεινής ζωής ξιφούλκησε κατά του καπνίσματος. Ήταν το 1995. Η Καλιφόρνια έγινε η πρώτη smoke-free πολιτεία των Η.Π.Α. Με ρυθμούς «τσουνάμι», το μέτρο επεξετάθη απ’ άκρου εις άκρον της Αμερικής και το 2003 διέβη τον Ατλαντικό φθάνοντας στην Γηραιά Ήπειρο. Οι πρώτες χώρες που εφήρμοσαν την ευρωπαϊκή συνθήκη κατά του καπνίσματος ήταν η Γερμανία και η Ιρλανδία, ενώ ακολούθησαν η Ιταλία το 2005, η Ισπανία το 2006, η Βρετανία το 2007, και η Γαλλία το 2008.

Με το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών (περίπου 42%), η χώρα μας ψηφίζει επί ματαίω από τις αρχές του 21ου αιώνος αντικαπνιστικούς νόμους, οι οποίοι παραμένουν κενό γράμμα. Φευ! Η ψήφισις, χθες, από την Βουλή, του νέου αντικαπνιστικού νόμου δεν επιλύει το ουσιώδες ζήτημα των χώρων εστιάσεως και ψυχαγωγίας όπου οι καπνιστές θα δύνανται να επιδοθούν στο ενήλικο πάθος τους, στερώντας τους κατ’ αυτόν τον τρόπο, από ένα αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα και οδηγώντας, παραλλήλως, σε οικονομική καταστροφή πολλά μπαρ, εστιατόρια και καφέ, τα οποία θα υποχρεωθούν να σεβασθούν τον νόμο, εάν φυσικά αυτός εφαρμοσθεί.

 

 

Photo by Erich Auerbach, Keystone/Stringer/Getty Images/Ideal Image

Opinions