του Χρήστου Ζαμπούνη

Όταν ο φίλος μου ο Σόλων τηλεφώνησε από την Θεσσαλονίκη για να μάθει τα νέα μου, η απάντησίς μου τον άφησε ενεό. «Βλέπω μία ρωσική ταινία», του είπα, παρακαλώντας τον να συνεχίσουμε την συζήτησή μας με το πέρας της προβολής. «Είναι τόσο ενδιαφέρουσα; Ποια είναι;», με ρώτησε αμήχανα, για να λάβει μία εμπεριστατωμένη απάντηση, αφού πάτησα το pause. «Είναι μία ταινία του Pavel Lungin, του σκηνοθέτη της κορυφαίας τηλεοπτικής σειράς “Homeland”, με θέμα την αποχώρηση των Σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Έχουμε παρακολουθήσει δεκάδες αμερικανικές, βρεττανικές και γαλλικές παραγωγές για τους τελευταίους πολέμους στην αδούλωτη ασιατική χώρα, από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Βασίζεται στα απομνημονεύματα του μετέπειτα αρχηγού των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών Nikolai Kovalyov, και απ’ ό,τι έχω δει έως τώρα, δεν είναι καθόλου κολακευτικό για τον ρωσικό στρατό».

Είναι αλήθεια ότι κάνοντας μία αναζήτηση στο διαδίκτυο, αφού ολοκλήρωσα την θέασή της, ο Lungin κατηγορήθη στην χώρα καταγωγής του για έλλειψη πατριωτισμού, αφού δείχνει τους Ρώσους στρατιώτες να ασχολούνται με το λαθρεμπόριο και να λεηλατούν τον τοπικό πληθυσμό. Από την άλλη, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον η εκ των ένδον πτώσις μίας ολόκληρης αυτοκρατορίας, χωρίς τα συνήθη φτιασίδια και ηρωοποιήσεις, που συνηθίζονται στα πολεμικά έπη. Ορισμένοι σινεφίλ θα αντιτείνουν ότι συγκριτικώς με άλλους Ρώσους σκηνοθέτες, όπως ο Αντρέϊ Ταρκόφσκυ, και αριστουργήματα όπως το «Stalker», το τελευταίο δημιούργημα του πολυβραβευμένου Lungin υπολείπεται, όμως οι λάτρεις των πολεμικών ταινιών θα ανακαλύψουν αλήθειες που κανένα καθεστώς δεν θα ήθελε να αποκαλυφθούν, εξ’ ου και η ενόχλησις του Κρεμλίνου.

Την επομένη, ο φίλος μου ο Σόλων με κάλεσε για να με ενημερώσει πως ερευνώντας στο διαδίκτυο έμαθε ότι ο εν λόγω σκηνοθέτης υπέγραψε, το 2014, επιστολή υποστηρίξεως προς τον πρόεδρο Πούτιν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία. «Θα είχε ενδιαφέρον», σχολίασα, «να μάθουμε τι έχει αλλάξει έκτοτε».