Με αφορμή τον θάνατο του σπουδαίου Έλληνα μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη (1925-2021), θυμόμαστε ένα κείμενο που είχε γράψει ο Χρήστος Ζαμπούνης στο MANCODE για τη σπουδαιότητά του.

“Τούτες τις μέρες της Μικη-μανίας, κατά τις οποίες βιογραφίες του και CDs με έργα του βγήκαν από τα ράφια και μοιράζονται με τις εφημερίδες, ορκισμένοι πρώην εχθροί τον υμνούν και αδελφικοί φίλοι τον οικτίρουν, φρονώ ότι έχει σημασία να σταθούμε σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε σε ανύποπτο χρόνο, δηλαδή πριν από το συλλαλητήριο των Αθηνών για το Μακεδονικό, και φέρει τον τίτλο «Σαλός Θεού. Ο μυστικός Μίκης». Συγγραφέας του είναι ο Μίμης Ανδρουλάκης, συνοδοιπόρος του Μίκη τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Πρώτο εύλογο ερώτημα: Τι θα πει «σαλός»; Είναι αυτός που σάλεψε σε σχέση με τον Θεό, ο «διά Χριστόν σαλός», όπως απαντάται στα εκκλησιαστικά κείμενα, ο τρελός. Δεύτερο ερώτημα: Τι μπορούμε να μάθουμε που δεν το γνωρίζαμε για τον Θεοδωράκη; Εδώ η απάντηση είναι σύνθετη και χρειάζεται να ολοκληρώσει κανείς την ανάγνωση των 536 σελίδων για να τη βρει. «Θέλησα να ανασηκώσω το πέπλο της Ίσιδας από τις γυναίκες της ζωής του», δίνει ένα πρώτο κλειδί ο συγγραφέας.

Aς πάρουμε ένα τυχαίο κεφάλαιο του βιβλίου με τίτλο «Το γαλάζιο κορίτσι του Μπουένος Άιρες». Τα ερωτήματα πληθαίνουν: Είναι ο δόκτωρ Αντόνιο δε Βέγα ο καρπός του έρωτα του Μίκη με την ιδεαλίστρια και επαναστάτρια 20χρονη φοιτήτρια της Ιατρικής την οποία οι στρατιωτικοί πέταξαν από το ελικόπτερο στον Ατλαντικό, έναν χρόνο μετά τη γέννηση του γιου της; Πώς εξηγείται ο τύμβος της μητέρας του, με τα άπειρα memorabilia από τις συναυλίες του Μίκη, που τον ακολούθησε σε όλες τις συναυλίες του στη Λατινική Αμερική, ακόμη και στην Πόλη του Μεξικού; Πόθεν προέρχεται το μουσικό ταλέντο της «εγγονής» του, της μικρής Τίτα, που στα δεκαπέντε της είναι διακεκριμένη πιανίστρια;

Ο διάλογος που παραθέτει ο Ανδρουλάκης είναι ενδιαφέρων:

–Ένας άπιστος Δον Ζουάν, μέσα σε αυτή τη φρενίτιδα, δεν το ’χει σε τίποτα να χαρίσει μία ώρα σε μια νεαρή συντρόφισσα, που εκούσια του προσφέρει τον ανθό της, αποπειράται να κλείσει το θέμα η Ελβίρα (σ.σ. φίλη του Ανδρουλάκη που τον συνόδευσε στο ταξίδι του στην Αργεντινή).

– Όχι, Ελβίρα. Ούτε άπιστος ούτε Δον Ζουάν ο Μίκης. Μπερδεύεις, Καθολικιά Καταλανή, τον Λατίνο Ντον Τζιοβάνι με τον Διόνυσο, τον ελληνοποιημένο Ανατολίτη. Ο πρώτος φροντίζει να μη δεθεί ποτέ συναισθηματικά με καμία ερωμένη, τις παραπλανά και τις εξαπατά όλες. Ο δεύτερος γίνεται κομμάτια, θνήσκων και αναγεννώμενος, ξαναβγαίνει κάθε φορά παρθένος από κάθε ερωτική περιπέτεια. Ο Μίκης δεν πρόδωσε ποτέ τη Μυρτώ, τη γυναίκα της ζωής του. Ίσως μόνο «μισή φορά», θα ισχυριστεί ο ίδιος, στην κρίση των πενήντα και κάτι.

Προσοχή! Ο «Σαλός του Θεού» δεν είναι ένα σκανδαλοθηρικό ανάγνωσμα με αποκαλύψεις για παράνομους έρωτες και νόθα παιδιά, αλλά ένας στροβιλισμός ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, όπου ο Τσε Γκεβάρα συναντά την κατάσκοπο του FBI και η τυφλή κοπέλα του τρένου καπνίζει πούρα με τον Χαρίλαο Φλωράκη.

Το βιβλίο δεν αποτελεί μόνο μια ιχνηλασία των ερώτων του Μίκη, αλλά και μια περιδίνηση ανάμεσα στις ουτοπίες και στον άκρατο πραγματισμό του, στον έμφυτο αναρχισμό και στη στιβαρή διαλεκτική του”.

Καλό ταξίδι Μίκη!