Σήμερα συμπληρώνονται 568 χρόνια από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453), μία ημέρα που Έλληνες και Τούρκοι μνημονεύουν με διαφορετικά συναισθήματα. Σήμερα, εμείς οι Έλληνες, τιμούμε τους πεσόντες κατά την πολιορκία και κατά την Άλωση, διαβάζουμε τους θρύλους και διδασκόμαστε. Επειδή, μέσα από τις διηγήσεις των ιστορικών της εποχής, ξετυλίγεται η διαχρονική πορεία των αξιών του Ελληνισμού.

Άλλωστε, η συγκλονιστική ομιλία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στις 28 Μαΐου πριν από την τελική επίθεση των Οθωμανών μας διδάσκει γιατί αγωνιζόμαστε: Για την Πίστη, την Πατρίδα και τους συγγενείς μας. Με τον θάνατο του ίδιου, γράφτηκε και η τελευταία σελίδα της χιλιόχρονης ιστορίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και πέρασε στη σφαίρα του θρύλου.

Ο Κωνσταντίνος ανέλαβε τις τύχες της αυτοκρατορίας στις 6 Ιανουαρίου 1449, έχοντας πλήρη επίγνωση της απελπιστικής κατάστασης που βρίσκονταν το στράτευμα και η αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί Τούρκοι έσφιγγαν όλο και περισσότερο τον κλοιό γύρω από τη Βασιλεύουσα, ήδη από τις αρχές του 1453, και ο νέος σουλτάνος Μωάμεθ Β’ είχε βάλει σκοπό της ζωής του την κατάληψη της Πόλης.

Ο αγώνας ήταν άνισος για τους Βυζαντινούς, που είχαν να αντιπαρατάξουν μόλις 7.000 άνδρες στους 150.000 του σουλτάνου, οι 2.000 από τους οποίους μισθοφόροι, κυρίως Ενετοί και Γενουάτες, ενώ στην Πόλη είχαν απομείνει περίπου 50.000 κάτοικοι με προβλήματα επισιτισμού. Η πολιορκία διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου.

Ο Κωνσταντίνος προαισθανόμενος το τέλος του, πήγε στην Αγία Σοφία και μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων. Κατόπιν, αποχαιρέτησε τους συγγενείς του κι έλαβε θέση μάχης δίπλα στους στρατιώτες του. Αλλά από την Κερκόπορτα, που ξεχάστηκε ανοιχτή, εισέβαλαν οι Τούρκοι και άρχισαν μια τρομερή σφαγή. Ο αυτοκράτορας πολέμησε γενναία ως απλός στρατιώτης και έπεσε νεκρός, αφού προηγουμένως ζήτησε από κάποιοn χριστιανό να τον θανατώσει.

Μετά το τέλος της άλωσης, οι κατακτητές με εντολή του Μωάμεθ αναζήτησαν το πτώμα του Κωνσταντίνου και το έθαψαν με βασιλικές τιμές, χωρίς όμως να γίνει ποτέ γνωστός ο τόπος της ταφής του. Οι Έλληνες δεν θέλησαν να πιστέψουν τον χαμό του Κωνσταντίνου. Τον φαντάζονταν όχι νεκρό, αλλά μαρμαρωμένο και έτοιμο να ξυπνήσει και «να κυνηγήσει πάλι τους Τούρκους, ως την Κόκκινη Μηλιά».

“Μαρμαρωμένε Βασιλιά, πολύ δε θα προσμένεις.

Ένα πρωί απ’ τα νερά του Βόσπορου κει πέρα

θε να προβάλει λαμπερός, μιας Λευτεριάς χαμένης,

ο ασημένιος ήλιος. Ω, δοξασμένη μέρα!”

-Κώστας Καρυωτάκης-

(Μαρμαρωμένε Βασιλιά!)