του Απόστολου Κοτσάμπαση

Σε μια εποχή κρίσης αλλά και μετάβασης, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον με ποιον τρόπο αντιλαμβάνονται την κατάσταση άνθρωποι που κατέχουν εξέχουσες θέσεις σε διάφορους κοινωνικούς χώρους και τους ενώνει κάτι κοινό: το ενδιαφέρον και η ανησυχία για το πού πηγαίνει η χώρα. Αλλά υπάρχει ακόμη ένα συνεκτικό στοιχείο μεταξύ τους: είναι μέλη της Αθηναϊκής Λέσχης, του ιστορικού ανδρικού club της πρωτεύουσας που αισίως διανύει το 142ο έτος από την ίδρυσή του. Στο πέρασμα των δεκαετιών, από το μακρινό 1875, η Λέσχη έζησε όλα τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα του 19ου και του 20ού αιώνα. Σήμερα είναι κοντά στην πραγματικότητα το να πει κανείς ότι ο θεσμός αυτός παίζει τον ρόλο του με κύριο γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας.

Συναντηθήκαμε με τον πρόεδρο της Αθηναϊκής Λέσχης, Κυριάκο Κουκουλομμάτη, στο γραφείο του. Απόστρατος αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας ο ίδιος, έχει ζήσει από «τα μέσα» τα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο, παρά τον μικρό βαθμό που έφερε τότε, στην προσπάθεια του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, στις 13 Δεκεμβρίου 1967, για την ανατροπή των πραξικοπηματιών της 21ης Απριλίου. Μετά την αποτυχία της ενέργειας αυτής, ακολούθησε τον τότε αρχηγό του κράτους στη Ρώμη, όπου και παρέμεινε δίπλα του για επτά χρόνια. Ο ρόλος του για την επιτυχία της προσπάθειας αυτής αναγνωρίστηκε στο βιβλίο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου για τα γεγονότα των τραγικών εκείνων ημερών, χαρακτηρίζοντάς τον έναν πιστό αξιωματικό που δεν δίστασε να διακυβεύσει τη θέση του και τη σταδιοδρομία του προκειμένου να πετύχει η άκρως εμπιστευτική αποστολή που του είχε ανατεθεί.

Κύριε Κουκουλομμάτη, σχεδόν 142 χρόνια μετά την ίδρυσή της, η Αθηναϊκή Λέσχη είναι το ιστορικό ανδρικό club της χώρας. Οι ιδρυτικές της αξίες παραμένουν ή προσαρμόστηκαν στη σύγχρονη εποχή; Η Αθηναϊκή Λέσχη στην υπεραιωνόβια διαδρομή της εξακολουθεί να πορεύεται πάντοτε με τις αρχές και τις ηθικές αξίες όπως μας τις κληροδότησαν οι προγενέστεροί μας, χωρίς να αδιαφορεί για το κλίμα όπως τούτο διαμορφώνεται εκάστοτε στους κόλπους της αθηναϊκής κοινωνίας, με ανάλογη προσαρμογή. Οι ιδρυτικές αυτές αξίες, όπως ο αμοιβαίος σεβασμός και η αλληλοεκτίμηση μεταξύ των μελών, καθώς και η αυστηρή τήρηση των κανόνων ευγένειας και ευπρέπειας μαζί με την πίστη και την αφοσίωση στα εθνικάπατριωτικά ιδεώδη.

Ποια είναι τα σημαντικότερα γεγονότα που καθόρισαν την πορεία της Αθηναϊκής Λέσχης μέσα στον χρόνο; Στη μακρόχρονη ιστορία της, που ταυτίζεται ουσιαστικά με την πορεία του νεοσύστατου Ελληνικού Έθνους, ήταν φυσικό να γνωρίσει και να ζήσει όλες τις στιγμές που σημάδεψαν τη ζωή του ελληνικού κράτους όχι μόνο όταν τούτο μεγαλουργούσε, όπως οι ένδοξοι Βαλκανικοί Πόλεμοι και το έπος του 1940, όπου με όλες της τις δυνάμεις ενεργά συμμετείχε. Αλλά και στις δυσάρεστες περιόδους, όταν επικρατούσε η μόνιμη διχόνοια που μας χαρακτηρίζει ως Έλληνες και τόσες καταστροφές έχει επιφέρει στον τόπο μας, η Λέσχη φρόντισε να τηρεί πάντοτε τις αρχές και τις παραδόσεις που καθορίζουν πάντα την πορεία της από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, στηρίζοντας εκάστοτε κάθε προσπάθεια που αποβλέπει στο ευρύτερο εθνικό και πατριωτικό συμφέρον του τόπου μας. Το «βάρος» της ιστορικής κληρονομιάς της Λέσχης σε μια εποχή οικονομικής και θεσμικής κρίσης για τη χώρα μας… Είναι γεγονός ότι τα τελευταία δέκα χρόνια η χώρα μας βιώνει μια πρωτόγνωρη οικονομική, ηθική και πολιτιστική κρίση θεσμών και αξιών, στην οποία, όπως και κατά το παρελθόν στις δύσκολες στιγμές του Έθνους, έτσι και σήμερα η Αθηναϊκή Λέσχη αντιστέκεται, με σεβασμό στις ιδρυτικές της αξίες, σε σημείο που να αποτελεί έναν φάρο ελπίδας και αισιοδοξίας για το μέλλον της πατρίδας μας, με γνώμονα πάντοτε το εθνικό-πατριωτικό συμφέρον.

Ποια είναι τα βασικά κριτήρια για να γίνει κάποιος μέλος; Πρωτίστως η πνευματική, επαγγελματική και ηθική καταξίωση του υποψηφίου στον ευρύτερο κύκλο της αθηναϊκής και της ελληνικής κοινωνίας.

Ποια είναι τα προνόμια των μελών; Κυρίως η δυνατότητα συνυπάρξεως με προσωπικότητες ως ανωτέρω, σε ένα περιβάλλον μοναδικό σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο.

Πείτε μας έναν λόγο για να απορριφθεί η αίτηση ενός υποψηφίου… Γνωστοποίηση στο Διοικητικό Συμβούλιο αρχικά δυσμενών στοιχείων που θα επηρεάσουν κατά περίπτωση την απόφασή του να εγκρίνει τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η κάθε υποψηφιότητα, μετά την έγκρισή της από το Διοικητικό Συμβούλιο, τίθεται υπόψη της Γενικής Συνελεύσεως των από πενταετίας τελούντων μελών της Λέσχης, τα οποία διά μυστικής ψηφοφορίας αποφαίνονται για την αποδοχή ή όχι της εισόδου κάθε υποψηφίου ανάλογα με τις τυχόν πληροφορίες κάθε μέλους για κάθε υποψήφιο.

Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της δικής σας προεδρίας; Η μόνιμη επιδίωξη για την ανανέωση και αναμόρφωση του ιστορικού μας ιδρύματος, καθώς και η αναβάθμιση του επιπέδου των προσφερομένων υπηρεσιών στα μέλη, με ανάλογη προσαρμογή στις συνθήκες της σημερινής ζωής, χωρίς να παρεκκλίνουμε από τις βασικές αρχές και παραδόσεις του. Ειδικότερα, συνεχής προσπάθεια για την εισδοχή στη Λέσχη νέων στην ηλικία αξιόλογων προσώπων που διακρίνεται έκαστο στον τομέα του, αλλά και προσωπικοτήτων, αξιωματούχων του δημόσιου πολιτικού και στρατιωτικού βίου, όπως για παράδειγμα η παρουσία της ανωτάτης ενεργού ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων στη δύναμη των τακτικών μελών της Λέσχης. Επί της προεδρίας μου, και πρώτη φορά στην ιστορία της Λέσχης, πραγματοποιούνται τρεις εκλογικές διαδικασίες εισόδου νέων μελών, κάτι που απηχεί το έντονο ενδιαφέρον της αθηναϊκής και όχι μόνο κοινωνίας για την ένταξη στους κόλπους του ιστορικού μας ιδρύματος.

Πώς ιδρύθηκε; Μια ομάδα ανθρώπων που είχαν σπουδάσει, ζήσει και εργαστεί στο εξωτερικό αποφάσισαν να ιδρύσουν στην Αθήνα κάτι ανάλογο των βρετανικών λεσχών. Κάπως έτσι ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα από είκοσι διακεκριμένους πολίτες η Αθηναϊκή Λέσχη. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1875 τα ιδρυτικά της μέλη εξέλεξαν πρόεδρό της τον καθηγητή πανεπιστημίου, νομικό, οικονομολόγο, υπουργό και διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Παύλο Καλλιγά. Η Λέσχη ξεκίνησε με 200 μέλη και σήμερα, σύμφωνα με το καταστατικό της, ο ανώτατος αριθμός είναι τα 1.000. Επίτιμοι πρόεδροι της Λέσχης ήσαν οι βασιλείς της Ελλάδος. Μεταξύ των μελών της θα βρούμε 28 πρωθυπουργούς, υπουργούς, ανώτατους κρατικούς λειτουργούς, ξένους πρέσβεις, καθηγητές πανεπιστημίου, ακαδημαϊκούς, κορυφαίους των γραμμάτων και των τεχνών, καθώς και προσωπικότητες του οικονομικού και βιομηχανικού κόσμου.

Τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου Μια ημέρα του Ιουνίου του 1941 διέσχιζε την οδό Πανεπιστημίου μια ομάδα Βρετανών αιχμαλώτων συνοδεία γερμανικού αποσπάσματος. Στη γωνία με την οδό Αμερικής, από τα παράθυρα της Αθηναϊκής Λέσχης ακούστηκαν χειροκροτήματα και επευφημίες από μέλη της που βρίσκονταν μέσα στο κτίριο.

Την επομένη διατάχθηκε η επίταξή του και ο τότε πρόεδρος της Λέσχης, στρατηγός Βασίλειος Μελάς, εκλήθη για να δώσει εξηγήσεις στη γερμανική διοίκηση, της οποίας η έδρα ήταν στο κτίριο όπου στεγάζεται σήμερα το πολυκατάστημα Attica. Ο ίδιος ετέθη σε περιορισμό και εξορίστηκε, ενώ η Λέσχη μετακόμισε στην οδό Μέρλιν στο Κολωνάκι, απέναντι από το κτίριο της Γκεστάπο! Οι Γερμανοί τοποθέτησαν μια ξύλινη αερογέφυρα πεζών που συνέδεε το κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού με το διπλανό νεοκλασικό Μέγαρο Μελά που στέγαζε τη Λέσχη. Η γέφυρα παρέμεινε αρκετό χρόνο μετά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα.

Αίθουσα ξιφασκίας Πιστή στο αθλητικό ιδεώδες, η Λέσχη διαθέτει από την ίδρυσή της αίθουσα ξιφασκίας που φιλοξενεί 60 αθλητές-μέλη. Επίσης, είκοσι αθλητές-μέλη προπονούνται στην ιαπωνική πάλη. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 η Αθηναϊκή Λέσχη ανέδειξε τρεις Ολυμπιονίκες. Η Λέσχη διαθέτει εξοπλισμένη αίθουσα με όργανα γυμναστικής και καθηγητή Σωματικής Αγωγής, για ένα πρόγραμμα εκγύμνασης βάσει ατομικών αναγκών. Ένας ολοκληρωμένος χώρος με αποδυτήρια, αίθουσα μασάζ, ντους, σάουνα και ιατρείο είναι στη διάθεση των μελών κάθε μέρα.

Dress code

Η είσοδος επιτρέπεται πάντα με γραβάτα. Ο κανόνας τηρείται και αν την ξεχάσατε, στην υποδοχή θα φροντίσουν το θέμα με διακριτική, πάντα, ευγένεια.

Συνδεδεμένα clubs

Η Αθηναϊκή Λέσχη συνδέεται μέσω συμβάσεων με 68 αντίστοιχα clubs σε όλο τον κόσμο. Τα μέλη έχουν το δικαίωμα χρήσης όλων των συνδεδεμένων clubs του εξωτερικού με τη Λέσχη, με την ιδιότητα του «φιλοξενούμενου μέλους» χωρίς κανέναν περιορισμό. Αυτό ισχύει και αντιστρόφως. Ως επίλογο να αναφέρουμε, για να το θυμούνται ιδιαίτερα οι Βρετανοί, ότι στο σήμα της Αθηναϊκής Λέσχης απεικονίζεται ο Απόλλων, προστάτης των λεσχών. Για να μην ξεχνάμε ποιοι ίδρυσαν και αυτόν τον θεσμό.

Θερμές ευχαριστίες προς τον διευθυντή της Λέσχης, Παναγιώτη Ορφανό, καθώς και στον πρώην διευθυντή Παναγιώτη Αντωνάκη για τη βοήθεια και τις πληροφορίες που μας παρείχαν.

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αντωνιάδης